سرطان روده بزرگ؛ از تشخیص تا درمان

پزشکان از تست های مختلفی برای تشخیص سرطان کمک می گیرند. بعضی از آزمایش‌ها نشان می دهند که آیا سرطان به دیگر قسمت های بدن پخش شده است یا خیر (که به آن متاستاز می‌گویند). با استفاده از اطلاعات به دست آمده از تست ها، طرح درمان موثرتری ریخته خواهد شد.

علائم ابتلا به سرطان روده بزرگ

تشخیص سرطان روده بزرگ

در بیشتر سرطان ها، بیوپسی (نمونه‌ برداری) تنها راه قطعی است که نشان می دهد کدام نواحی بدن درگیر شده اند. در بیوپسی پزشک نمونه کوچکی از بافت بر می‌دارد و آن را جهت بررسی به آزمایشگاه ارسال می‌کند. اگر امکان انجام بیوپسی وجود نداشته باشد، از دیگر تست ها برای تشخیص سرطان کمک گرفته خواهد شد.

پزشک جهت انتخاب آزمایش تشخیصی عوامل زیر را در نظر می‌گیرد:

–        نوع سرطان

–        علائم و نشانه ها

–        سن و شرایط جسمانی بیمار

–        سابقه پزشکی فردی و خانوادگی

–        نتایج دیگر تست های تشخیصی

در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی تست های تشخیصی سرطان روده بزرگ بپردازیم.

آمار مراحل سرطان روده بزرگ در زمان تشخیص 

کولونوسکوپی 

همان طور که در بخش غربالگری توضیح داده شد، کولونوسکوپی امکان بررسی داخل روده بزرگ (کولون) را فراهم می کند. برای انجام این آزمایش، بیمار آرام‌بخش دریافت کرده یا بیهوش می‌شود.

در صورت تشخیص سرطان روده بزرگ، ممکن است قبل از برداشتن تومور به روش جراحی امکان تعیین دقیق مکان و گسترش سرطان وجود نداشته باشد.

بیوپسی (نمونه برداری)

بیوپسی به معنای برداشت نمونه کوچکی از بافت جهت مشاهده زیر میکروسکوپ است. بیوپسی، تنها تستی است که می‌تواند سرطان روده بزرگ را به طور قطعی تشخیص دهد. بعد از ارسال نمونه به آزمایشگاه، نمونه توسط پزشک پاتولوژیست (آسیب شناسی) بررسی می‌شود. امکان گرفتن بیوپسی حین انجام کولونوسکوپی وجود دارد.

در برخی موارد، از سی تی اسکن و یا اولتراسوند برای انجام بیوپسی سوزنی کمک گرفته می شود. در بیوپسی سوزنی، بافت از طریق پوست با کمک سوزنی که به سمت تومور هدایت می شود، برداشته خواهد شد.

تست مولکولی تومور

ممکن است پزشک شما تست هایی آزمایشگاهی بر روی تومور درخواست کند که ژن ها، پروتئین ها و یا دیگر موارد منحصر به فرد تومور را مشخص می‌کنند. نتایج به دست آمده به تعیین گزینه‌های درمانی شما کمک خواهد کرد.

در صورتی که سرطان روده بزرگ متاستاز داده باشد یا عود کرده باشد، نمونه بافتی از ناحیه متاستاز یا عود برای آزمایش ارجح است.

آزمایش خون

از آن جایی که سرطان روده بزرگ اغلب به داخل روده خونریزی می دهد، ممکن است افراد درگیر این سرطان دچار کم خونی نیز بشوند. سنجش تعداد گلبول‌های قرمز در خون، که بخشی از آزمایش کامل خون (CBC) است، می‌تواند احتمال خونریزی را نشان بدهد.

در آزمایش دیگری، سطح پروتئینی به نام آنتی ژن کارسینوامبریونیک (CEA) اندازه گیری می شود. سطوح بالای CEA می‌تواند نشان‌دهنده پخش تومور به بخش‌های دیگر بدن باشد. این تست، تست ایده آلی برای سرطان روده بزرگ نیست، چرا که در تنها ۶۰ درصد مبتلایان به سرطان روده بزرگ متاستاتیک افزایش می‌یابد. به علاوه، سایر بیماری‌های پزشکی می‌توانند موجب افزایش CEA شوند. آزمایش CEA بیشتر برای پایش سرطان روده بزرگ در افرادی که در حال دریافت درمان هستند استفاده می‌شود.

سی تی اسکن

سی تی اسکن، تصاویری از قسمت های داخلی بدن را از زوایای مختلف در اختیار پزشک قرار می دهد. با سی تی اسکن می توان اندازه تومور را بررسی کرد. در برخی موارد، ماده رنگی مخصوصی به نام ماده کنتراست یا ماده حاجب قبل از تصویربرداری استفاده می‌شود تا جزئیات بهتری از تصویر در اختیار قرار بگیرد. این ماده را می‌توان از طریق ورید یا به صورت قرص یا مایع بلعیدنی تجویز کرد.

در سی تی اسکن افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ، مشخص می شود که آیا سرطان به ریه ها، کبد و یا دیگر ارگان ها پخش شده است یا خیر. این کار اغلب قبل از جراحی انجام می‌شود.

MRI

این تصویر برداری که توسط میدان‌های مغناطیسی انجام میشود ، جزئیاتی از بدن را در اختیار قرار می دهد. از رنگ مخصوصی به نام ماده کنتراست برای داشتن تصویر واضح تر استفاده می‌شود.

اولتراسوند

اولتراسوند از امواج صوتی برای گرفتن تصویر از ارگان‌های داخلی بدن و شناسایی گسترش تومور استفاده می‌کند. اولتراسوند داخلی (EUS) با کمک کولونوسکوپی به طور شایع برای تعیین رشد عمقی سرطان رکتوم (انتهای روده بزرگ) استفاده می‌شود و به تعیین درمان کمک می‌کند. همچنین از اولتراسوند می‌توان برای رویت کبد استفاده کرد، اگرچه سی تی اسکن یا MRI برای یافتن تومور کبدی بهتر هستند.

گرافی ساده قفسه سینه با اشعه ایکس

اشعه ایکس، تصویری کلی از ساختارهای داخل بدن با استفاده از میزان کم اشعه به دست می‌دهد. این تست نشان می دهد که آیا ریه ها درگیر شده اند یا خیر. اما دقت تشخیصی آن کم است.

پت اسکن (PET scan)

پت اسکن عمدتا در ترکیب با سی تی اسکن انجام می شود و به آن پت-سی‌تی گفته می‌شود. پت اسکن، تصاویری از ارگان ها و بافت های داخلی بدن را در اختیار قرار می دهد. مقدار کمی از ماده قندی رادیواکتیو به بیمار تزریق می شود. سلول‌هایی که بیشترین مصرف قند را دارند این ماده قندی را جذب می‌کنند. از آن جایی که سرطان از مواد قندی بیشتری برای تکثیر استفاده می کند، مقدار بیشتری از این مواد توسط سلول‌های سرطانی جذب خواهد شد. اسکنر این مواد را تشخیص می دهد تا تصاویری از داخل بدن به دست آید. تمام مبتلایان به سرطان روده بزرگ نیازمند اسکن PET نیستند، اما شرایط خاصی وجود دارد که ممکن است پزشک شما این اسکن را درخواست کند.

بعد از انجام تست های تشخیصی، نتایج توسط پزشک مورد بررسی قرار می گیرند. اگر سرطان تشخیص داده شود، نتایج می توانند مرحله سرطان را نیز نشان دهند.

درمان سرطان روده بزرگ

درمان سرطان روده بزرگ با در نظر گرفتن عواملی از قبیل نوع و مرحله سرطان، عوارض احتمالی، شرایط سلامتی بیمار و اولویت های وی تعیین می شود. آن چه که اهمیت دارد این است که باید در خصوص اهداف درمان با بیمار صحبت شود.

دلایل ابتلا به سرطان روده بزرگ

در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی روش های درمان سرطان روده بزرگ بپردازیم.

جراحی

جراحی، شامل برداشت تومور و برخی بافت های سالم اطراف می باشد و شایع ترین روش درمانی سرطان روده بزرگ است. قسمتی از بخش سالم کولون یا رکتوم و گره های لنفاوی اطراف نیز برداشته خواهد شد. از جمله گزینه های جراحی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

-جراحی لاپاراسکوپی. در این تکنیک، تعدادی اسکوپ، تحت بیهوشی وارد شکم می شوند. برش های زده شده کوچک است از اینرو طول دوره نقاهت اغلب کمتر از جراحی استاندارد کولون می باشد. جراحی لاپاراسکوپی، به اندازه جراحی مرسوم کولون در برداشتن سرطان موثر است.

کولوستومی برای سرطان رکتوم. در برخی موارد، مبتلایان به سرطان رکتوم نیازمند کولوستومی هستند. در این روش، کولون به سطح شکم متصل می شود تا امکان خارج شدن مواد زائد از بدن فراهم گردد و مواد به کیسه ای به نام کیسه کولوستومی وارد می‌شوند. گاهی، کولوستومی به صورت موقت استفاده می‌شود تا فرصت کافی به رکتوم بدهد تا ترمیم شود، اما ممکن است دائمی نیز باشد. اما خوش بختانه با بهره گیری از روش های مدرن جراحی و استفاده از رادیوتراپی و یا شیمی درمانی قبل از جراحی، در بسیاری از موارد، بیمار نیازی به کولوستومی دائمی پیدا نخواهد کرد.

-RF وکرایو ابلیشن. در برخی بیماران،در موارد وجود متاستاز  جراحی بر روی کبد و یا ریه ها انجام می شود تا توموری که به این نواحی پخش شده است، برداشته شود. در برخی موارد، از طریق انتقال انرژی در فرم رادیوفرکوئنسی و حرارت دهی تومور استفاده می شود که به آن RF گفته می‌شود، یا از منجمد کردن تومور استفاده می‌شود، که به آن سرمادرمانی یا کرایوابلیشن گفته می‌شود.

رادیوتراپی

در رادیوتراپی، سلول های سرطانی با استفاده از امواج پر انرژی اشعه ایکس نابود می شوند. در درمان سرطان رکتوم عمدتا از این روش قبل یا بعد از جراحی استفاده می شود، چرا که این تومور تمایل دارد در مجاورت مکان اولیه خود عود کند.

– رادیوتراپی خارجی. در این روش، اشعه ایکس با استفاده از دستگاهی به ناحیه مورد نظر تابیده می شود. رادیوتراپی خارجی اغلب پنج روز در هفته و به مدت چند هفته ادامه پیدا می کند.

–        رادیوتراپی استریوتاکتیک. نوعی رادیوتراپی خارجی است که زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سرطان به ریه و یا کبد پخش شده باشد. این نوع رادیوتراپی، دوز دقیق و زیادی از اشعه را به یک ناحیه کوچک می تاباند. این تکنیک به حفظ بخش هایی سالم از کبد و ریه که نیازمند برداشته شدن با جراحی بود کمک می‌کند.

–        براکی تراپی. در این روش، ماده رادیواکتیو داخل بدن قرار داده می شود.

رادیوتراپی در درمان سرطان کولورکتال می تواند قبل از جراحی و با هدف کوچک تر شدن تومور انجام شود که اصطلاحا درمان نئوادجوانت نام دارد.و یا بعد از جراحی (ادجوانت) و با هدف نابودی باقی مانده سلول های سرطانی مدنظر قرار بگیرد.

مراحل سرطان روده بزرگ

شیمی درمانی

در شیمی درمانی، سلول های سرطانی توسط دارو نابود می شوند و جلوی رشد و تقسیم شان گرفته می شود. این روش درمانی به صورت دوره‌ای و طی یک بازه زمانی مشخص استفاده می‌شود. شیمی درمانی نیز می تواند قبل و یا بعد از جراحی انجام شود تا احتمال بازگشت مجدد سرطان به حداقل برسد.

ایمونوتراپی

که با عنوان درمان بیولوژیک نیز شناخته می شود، به گونه ای طراحی شده است که دفاع طبیعی بدن در مقابله با سرطان را تقویت ببخشد. در این روش از مواد ساخته شده توسط بدن و یا در آزمایشگاه استفاده می شود تا سیستم ایمنی بازیابی شود.

اگر درمان اثر نکند، چه اتفاقی می افتد؟

اگر سرطان روده بزرگ درمان و یا کنترل نشود، بیماری وارد فاز پیشرفته خواهد شد. تشخیص زودهنگام سرطان و درمان به موقع و موثر از اهمیت بالایی برخوردار است و در بسیاری از موارد، کنترل و درمان سرطان هایی که پیشرفت کرده ست، کار سختی خواهد بود.

Source: https://www.cancer.net/cancer-types/colorectal-cancer/diagnosis

Source: https://www.cancer.net/cancer-types/colorectal-cancer/types-treatment