روش های درمان سرطان به چند دسته تقسیم می شوند یک سری از این درمان ها به طور مستقیم روی خود توده سرطانی اعمال می شوند و موضعی هستند مانند جراحی و انواع رادیوتراپی که در بخش هایی دیگر به تفصیل به آن می پردازیم و دسته ای دیگر درمان از طریق داروهای ضد سرطان هستند که تحت عنوان کلی شیمی درمانی بین عموم متداول است.
منظور از درمان سرطان با شیمی درمانی چیست؟
شیمی درمانی اولین بار این داروها برای درمان سرطان های خون به کار گرفته شد و برای تفکیک آن ها از سایر داروها آن را تحت عنوان کلی شیمی درمانی نامگذاری کردند. به تدریج این دارو ها، در درمان سرطان های دیگر مانند سرطان پستان، سرطان های گوارش، سرطان ریه، سرطان های دستگاه ادراری، سرطان های دستگاه تناسلی زنان و حتی تومورهای مغزی و سر و گردن نیز به کار گرفته شدند.
انواع شیمی درمانی
درمان های ضد سرطان سیستمیک، درمان های دارویی هستند که به صورت خوراکی یا تزریقی که شامل تزریقات وریدی، تزریقات عضلانی، تزریقات در زمان های طولانی (تزریقات اینفیوژنال) و… قابل استفاده هستند و همچنین در بعضی از سرطان هایی که تظاهرات پوستی دارند برخی از این دارو ها به صورت پماد یا لوسیون ساخته و قابل استفاده می باشند.
در این بخش بیشتر به تزریق وریدی این داروهای ضد سرطان می پردازیم که قبلا به نام کلی شیمی درمانی خوانده می شدند. داروهای ضد سرطان چند دسته مختلف تشکیل می دهند.
درمان سرطان با داروهای شیمیایی
دسته اول موادی هستند که از ترکیبات شیمیایی و بیوشیمیایی درست شده اند. شکل این داروها به شکل ویال است یعنی شیشه های بزرگ تزریقی که گاهی حاوی مایعات و گاه پودر های جامدی هستند که با مقدار معینی آب مقطر یا سرم هایی که در دستورات تجویزی داروها ذکر شده است حل می شوند و طی زمان تعیین شده توسط پزشک به بیمار تزریق می شود.
هر جلسه شیمی درمانی چقدر زمان می برد؟
شیمی درمانی ممکن است از ده دقیقه تا تزریق ممتد طی چند روز بسته به تجویز پزشک و نوع پروتکل درمان زمان ببرد.
ترس از شیمی درمانی
دلیل ترس و وحشت زیادی که از پروسه شیمی درمانی در اذهان عمومی وجود دارد مربوط به عوارض زیادی است که این داروها قبلا در درمان سرطان های خون ایجاد می کردند.
درحالی که داروهای مصرفی در درمان سایر سرطان ها به هیچ وجه آن عوارض را در پی ندارند و دیده می شود که بیماران در ابتدای امر برای انجام روند شیمی درمانی ترس و مقاومت دارند ولی بعد از طی مدت زمانی از پروسه درمان، متوجه می شوند که مشکلی ندارند و عوارض این روش درمانی درحد معمول داروهایی است که برای سایر بیماری ها مصرف می شود.
درمان های ضد سرطان با تارگت تراپی
دسته دوم درمان های ضد سرطان تارگت تراپی ها یا داروهایی هستند که روی یک هدف سلولی_مولکولی اثر می کنند به عبارتی داروهایی کشف شده است که محصول بیوتکنولوژی هستند و داروهای شیمیایی نیستند. در حقیقت بر اساس نشانگر های خاصی که در سلول های سرطانی وجود دارد، عمل می کند. فرض کنید که می خواهید در یک ساختمان بزرگ، یک واحد خاص را هدف گیری کرده و تیراندازی کنید! همه خانه ها تاریک و خانه مورد نظر با چراغ قوه ای روشن است، روشن شدن آن چراغ قوه باعث می شود تیراندازی دقیق تر شود. این دارو ها هم چنین نقشی را در درمان ایفا می کنند. در واقع نشانه هایی روی سلول های سرطانی وجود دارند که به آن ها آنتی ژن گفته می شود و این دارو ها با اتصال به آنتی ژن خاص سلول های سرطانی می تواند آن ها را از بین ببرد. به نوعی می توان گفت ساده ترین نوع از این داروها، داروهای هورمون درمانی هستند برای مثال بسیاری از بیماران مبتلا به سرطان سینه از داروی تاموکسیفن استفاده می کنند این دارو یک داروی شیمی درمانی نیست و در حقیقت بر گیرنده های استروژن سلول های سرطانی قرار می گیرد و از این طریق باعث توقف رشد و تکثیر سلول های سرطانی شده و چه بسا آن ها را تخریب می کند.
درمان های ضد سرطان با ایمونوتراپی
دسته سوم داروهای ایمونوتراپی یعنی داروهای ایمنی درمانی هستند. این داروها نیز از روش های بیوتکنولوژیک به وجود می آیند و به سیستم ایمنی کمک میکنند که سلول های سرطانی را از بین ببرند.
شرایط لازم برای شیمی درمانی
برای شیمی درمانی که بهتر است از این به بعد از عبارت صحیح داروهای ضد سرطان استفاده کنیم، شرایط خاصی لازم است. پروسه تزریق داروهای ضد سرطان باید در مراکزی انجام شود که واجد شرایط تزریق این دارو هاست و وسایل و تجهیزات لازم، محیطی آرام و اختصاصی، پشتیبانی های روحی، جسمی و خدمات مختلفی که برای بیماران لازم است به نسبت اهمیت و نیازی که دارند، فراهم باشد. در واقع لازم است بهترین و مجهز ترین مراکز در این خصوص فراهم و آماده شوند.
درمان با این داروها لازم است تحت نظر متخصصین انکولوژی انجام شود و متخصصین دیگر حوزه ها نباید این درمان را انجام دهند.
انجام پروسه درمانی به وسیله ی یک پرستار مجرب که دوره های درمان با داروهای ضد سرطان را سپری کرده است انجام می شود. دقت در حل کردن دارو بسیار مهم است؛ دوز دقیق، تجهیزات لازم برای حل کردن داروها، هود های استاندارد مصرفی لازم است. بنابراین تجربه، آگاهی پرستار در این زمینه بسیار مهم است.
مشاوره هایی در خصوص تغذیه بیماران، آگاه ساختن آن ها نسبت به عوارض احتمالی درمان و توصیه های مراقبتی از دیگر خدمات لازم در مراکز درمان سرطان است.
با توجه به احتمال طولانی بودن روند تزریق داروها، لازم است بیمار در آسایش و راحتی قرار داشته باشد. امروزه در مراکز شیمی درمانی مجهز، صندلی ها و یونیت های راحتی برای انجام این روش درمانی تعبیه شده است که تا بیماران قادر باشند اعضای بدن خود را (دست، سر، پا و … ) در هر موقعیتی که راحتی بیشتری دارند قرار دهند.
امکانات لازم برای حضور همراه بیمار طی زمان های طولانی تزریق داروها می تواند انرژی مثبت و حمایت های عاطفی لازم را برای بیمار فراهم کند.
همچنین نظارت و بررسی های مرتب توسط کادر درمان در خصوص میزان سرم باقی مانده، وضعیت بیمار و قرار گیری آنژیوکت و… لازمه ی موفقیت درمان و رفاه بیشتر بیماران است.
شرایط شیمی درمانی در مرکز درمان سرطان نگین آزادی
در مرکز جامع سلامت نگین آزادی مرکز شیمی درمانی سرپایی مجهزی احداث شده است که با به کارگیری روش های استاندارد و آخرین متدهای تهیه و حل کردن دارو و فراهم کردن خدمات لازم در مواجهه با بیماران از طریق راهنماهای بالینی در راستای افزایش موفقیت روند درمان و رفاه بیماران تلاش می کند. بیماران توسط کادر حرفه ای و مجرب به محل شیمی درمانی راهنمایی می شوند و توسط پرستاران و پزشک مربوطه توضیحات کافی در مورد انجام شیمی درمانی ، عوارض احتمالی درمان با داروهای ضد سرطان را دریافت می کنند و کلیه تجهیزات لازم از قبیل مانیتورینگ، ساکشن، اکسیژن و سایر موارد ایمنی بالای سر هر بیمار آماده می باشد تا در صورت لزوم مداخله های درمانی لازم در اسرع وقت صورت گیرد. راه های ارتباطی در فاصله ی بین دو شیمی درمانی متوالی بیمار با مرکز برقرار است که در صورت بروز هر گونه مشکلی برای بیمار با کادری مجرب برای رفع مسئله اقدام شود. لازمه ی فراهم شدن تمامی این ها وجود محیطی آرام، خوب و مجهز برای بیمار و همراهان است که تمامی این خدمات در مرکز جامع سلامت نگین آزادی مهیا است و آماده خدمات رسانی به بیماران عزیز است.
0 Comments