سرطان چیست؟
زمانی که سلولهای بدن تغییر کرده و رشد بی رویه و غیر طبیعی دارند، اصطلاحاً گفته می شود که فرد به سرطان مبتلا است. بدن انسان از سلول تشکیل شده است. سلولهای سالم در صورت نیاز بدن رشد می کنند و وقتی بدن دیگر به آنها احتیاج نداشته باشد از بین می روند. سرطان از سلولهای غیرطبیعی و ناسالم تشکیل شده است که حتی اگر بدن شما به آنها نیازی نداشته باشد، رشد می کنند. در اغلب سرطان ها، سلولهای غیرطبیعی رشد بی رویه دارند و یک توده بدخیم به نام تومور تشکیل می دهند.
علت سرطان چیست؟
دو عامل اصلی در ایجاد سرطان نقش دارند. عامل اول استعداد ابتلا به سرطان است. مورد دیگر قرار گرفتن در معرض عوامل سرطان زا است. به عنوان مثال سیگار و دخانیات، سموم شیمیایی، قرار گرفتن در معرض آفتاب، یا آسیب های کبدی می توانند سرطان زا باشند.
چرا برخی از افراد مبتلا به سرطان می شوند و دیگران مبتلا نمی شوند؟
در چند مورد از سرطان ها از قبیل سرطان رتینوبلاستوما یا همان تومور شبکیه و دسته کمتری از سرطان های رایج تری از قبیل برخی سرطان های سینه و سرطان های تخمدان، به نظر می رسد که عاملی وراثتی وجود دارد که محققان تا حدی می توانند آن را شناسایی کنند.
در بیشتر سرطان ها، پزشکان بر این باورند که چنانچه سلول های فردی بیشتر مستعد بدخیم شدن باشند، این فرد ممکن است با میزان کمتری از قرار گرفتن در معرض محرک ها و عواملی چون سیگار و یا نور خورشید به سرطان مبتلا شود.
در مقابل فرد دیگری که سلول هایش به میزان کمتری مستعد بدخیم شدن هستند، ممکن است به میزان نسبتا بیشتری در معرض محرک های سرطان زا قرار بگیرد بی آنکه به سرطان مبتلا شود.
آیا اپیدمی سرطان وجود دارد؟
سرطان بیماری شایعی است، اما در واقع همه گیر نیست. اپیدمی به معنای افزایش بسیار سریع بیماران است و در بیشتر سرطان ها این مورد دیده نشده است. در برخی از سرطان ها مانند سرطان معده شاهد کاهش مبتلایان بوده ایم و در برخی از سرطان ها مانند سرطان پستان افزایش تدریجی و ناچیزی دیده شده است. این افزایش ممکن است به دلیل تشخیص بهتر و پیشرفت علم باشد. موضوع و اسم سرطان تا همین چند سال پیش یک تابو محسوب می شد در حالی که امروز راحت تر درباره آن صحبت می شود و اطلاعات عمومی افراد افزایش یافته است.
آیا رژیم غذایی احتمال ابتلا به سرطان را افزایش یا کاهش می دهد؟
بله و خیر! در کشورهای پیشرفته رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر شاید در یک سوم سرطان ها نقش ایفا کرده است، اما پزشکان هنوز این موضوع را به طور قطعی تائید نکردند. هیچ ماده سمی و شیمیایی در غذاهای مدرن وجود ندارد که ثابت شود باعث سرطان می شود. در واقع شاید خلاف این موضوع صحت داشته باشد. به عنوان مثال این واقعیت که سرطان معده کمتر شده است، ممکن است به دلیل شیوه حفظ مواد غذایی باشد.
آیا مواد شیمیایی و آلاینده ها باعث سرطان می شوند؟
فقط در موارد خاصی این مورد دیده شده است. در برخی مشاغل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض چند ماده شیمیایی خاص ممکن است باعث بروز برخی از انواع سرطان ها شود. امروزه تقریباً همه این مواد شناسایی شده و کنترل های لازم انجام گرفته است.
آیا دود سیگار واقعاً باعث سرطان می شود؟
بله. سیگار عامل اکثر سرطان های ریه است. همچنین عامل اصلی در سرطان های مثانه، لوزالمعده، دهان، حنجره، مری و کلیه نیز می باشد.
آیا می توان از سرطان پیشگیری کرد؟
پزشکان فکر می کنند بسیاری از انواع سرطان قابل پیشگیری است. روشهای پیشگیرانه مانند عدم استعمال دخانیات، جلوگیری از نور به خورشید و آفتاب سوختگی، دوری از رفتارهای جنسی پرخطر، برخورداری از یک رژیم غذایی با فیبر بالا و کم چربی و انجام آزمایشات پاپ اسمیر به طور منظم باعث می شود که از بسیاری از سرطان ها پیشگیری کرد. توجه به این نکته ضروری است که بسیاری از افرادی که به سرطان مبتلا می شوند هیچ دلیل شناخته شده ای ندارند. اما اگر اطلاعات بیشتری به دست آید می توان از سرطان های بیشتری پیشگیری کرد، بنابراین تحقیقات در این زمینه همچنان در حال انجام است.
چرا در بسیاری از موارد تشخیص سرطان دیر انجام می شود؟
سلولهای سرطانی می توانند قبل از بزرگ شدن تومور برای تشخیص، میلیاردها سلول تولید کنند. به همین دلیل پیشگیری و انجام برخی روشهای غربالگری بسیار مهم است.
چرا یک آزمایش ساده و کلی برای سرطان وجود ندارد؟
به این دلیل که سلول های سرطانی بسیار شبیه سلول های طبیعی هستند و سرطان با تعداد بسیار کمی سلول آغاز می شود. در انواع خاصی از سرطان ها، آزمایش هایی می توان انجام داد تا تغییرات اولیه را تشخیص دهند. بهترین مثال تست تشخیص سرطان دهانه رحم (آزمایش پاپ اسمیر) است.
همچنین، سرطان یک بیماری نیست بلکه یک دسته از بیماری ها است. به عنوان مثال، سرطان پستان تفاوت زیادی با سرطان ریه دارد، بنابراین آزمایشات برای تشخیص آن متفاوت است.
چرا افراد مبتلا به یک سرطان خاص، درمان های مختلفی دریافت می کنند و مشکلات متفاوتی دارند؟
در اغلب موارد درمان به میزان پیشرفت بیماری و به مشخصات فرد بستگی دارد. به عنوان مثال، در سرطان پستان با گره های لنفاوی درگیر، اگر فرد یائسه باشد، بهترین درمان ممکن است هورمون درمانی باشد. اگر فرد در دوران پیش از یائسگی است، ممکن است شیمی درمانی گزینه بهتری باشد.
آیا درمان های مرسوم برای سرطان موثر است؟
در بسیاری از موارد، بله. جراحی یک روش معمول برای درمان است. همچنین پرتودرمانی (بعد از جراحی یا به جای آن) و شیمی درمانی از روش های درمانی معمول هستند.
چرا روش های درمانی انقدر سخت هستند؟
بسیاری از روش های درمانی بسیار خوب تحمل می شوند، اما برخی درمان ها بسیار سخت هستند زیرا سلول های سرطانی فقط کمی با سلول های طبیعی متفاوت هستند. برای مثال در بیماری های ذات الریه یا سل از آنجا که باکتری ها کاملا با سلول های بدن متفاوت هستند، آنتی بیوتیک ها می توانند آنها را به راحتی از بین ببرند و تأثیر زیادی روی فرد ندارند. اما از آنجا که سلول های سرطانی بسیار شبیه سلول های طبیعی شما هستند، برای از بین بردن آنها بیماران در معرض آسیب قابل توجهی به سلول ها یا بافت های طبیعی هستند.
سوالات متداول سرطان پستان ارثی
سرطان پستان ارثی چیست؟
تقریبا 10% از سرطان های پستان ارثی تلقی می شوند. هرچند بیشتر سرطان های پستان غیر ارثی هستند و به عبارت دیگر کسی نمی داند به چه دلیل اتفاق افتاده اند. سرطان ارثی سرطانی است که توسط جهش ژنتیکی که از بدو تولد در تمام سلول های بدن وجود دارد اتفاق می افتد. این تغییرات در انسان احتمال ابتلا به سرطان را بالا می برد اما به معنای ابتلای حتمی به این بیماری نیست. احتمال ارثی بودن سرطان های مشخص مثل سرطان پستان، تخمدان و روده بزرگ نسبت به انواع دیگر سرطان ها بیشتر است.
چطور می توانیم سرطان پستان ارثی را تشخیص دهیم؟
عوامل مشخص ارثی بودن سرطان پستان در خانواده می تواند شامل سن ابتلا به سرطان پستان، وجود انواع دیگر سرطان در خانواده و تعداد اقوام مبتلا به سرطان و نسبتشان با شما باشد. مشاور ژنتیک اطلاعات درمانی خانواده شما را بررسی خواهد کرد؛ اطلاعاتی در مورد اقوام درجه اول (خواهر ، برادر،پدر ومادر و فرزند ) ، اقوام درجه دوم (پدر بزرگ و مادر بزرگ ، خاله، عمه، عمو و دایی) و اقوام درجه سه ( دخترعمو، پسر عمو، دخترخاله، پسرخاله، دختر عمه، پسر عمه، دختر دایی و پسر دایی).
آیا باید آزمایش ژنتیک بدهم؟
تصمیم برای اینکه باید آزمایش ژنتیک دهید یا خیر، بسیار شخصی است. هیچ انتخاب درست و یا غلطی وجود ندارد، هرچند ژنتیک زمینه تحقیقات سرطانی است که علم در مورد آن به سرعت رو به افزایش است. بسیار مهم است که وقتی در حال تصمیم گیری در مورد دادن آزمایش ژنتیک هستید، از متخصصینی که در مورد سرطان ژنتیکی آموزش دیده اند اطلاعات جدید دریافت کنید.
جهش های BRCA چه جهش هایی هستند؟
جهش های BRCA1 و BRCA2 دو نوع از شناخته شده ترین جهش هایی هستند که باعث ابتلا به سرطان پستان در خانم ها می شوند. ژن های BRCA1 و BRCA2 به جلوگیری از رشد تومور کمک می کنند. با این وجود، افرادی که جهش های ژنتیکی BRCA1 و BRCA2 دارند در معرض ابتلا به سرطان پیشرفته پستان، تخمدان، ملانوما و در آقایان پروستات هستند.
فواید و محدودیت های آزمایش ژنتیک چه چیزهایی هستند؟
فواید آزمایش ژنتیک می تواند نسبت به شرایط متغیر باشد. آگاهی از شرایط ژنتیکی خود بسیار خوب است. در صورتی که شما یک جهش ژنتیکی مشخص داشته باشید (BRCA1 و BRCA2) تست های ژنتیکی می تواند به شما اجازه انتخاب گزینه های پزشکی برای پایین آوردن خطر سرطان یا شناسایی بیماری در مراحل اول را بدهد. همچنین می تواند شما را برای شرکت در مطالعاتی که به دنبال روش های بهتر برای شناسایی سریع سرطان یا پیشگیری از آن هستند، برگزیند. هرچند همه آگاهی از خطر سرطان را یک فایده نمی دانند. محدودیت های آزمایش پیچیده هستند. آزمایش ژنتیک هم فردی که آزمایش را انجام می دهد و هم خانواده او را تحت تاثیر قرار می دهد. از آنجایی که آزمایش به تنهایی 2 عدد از شایع ترین ژن های درگیر در سرطان ارثی پستان را مشخص می کند، تحت شرایط خاص، یک آزمایش منفی ممکن نیست مانع بروز سرطان ارثی پستان در خانواده شما شود. چون هرکسی که ژن های جهشی دارد ممکن است به سرطان مبتلا شود. این بسیار مهم است که به یاد داشته باشید تست ژنتیک نه می تواند سرطان پستان را در شما تشخیص دهد و نه به شما می گوید که آیا در آینده مبتلا به سرطان می شوید.
آخرین دیدگاه ها