درمان قطعی سرطان مثانه

مثانه، ارگانی است که ادرار را ذخیره می کند. سرطان مثانه، سرطانی است که در بافت مثانه تشکیل می شود. کارسینوم سلول ترانزیشنال، شایع ترین نوع سرطان مثانه می باشد. این نوع سرطان در سلول هایی آغاز می شود که به طور طبیعی، لایه داخلی مثانه را تشکیل می دهند.

دیگر انواع سرطان مثانه عبارتند از:

کارسینوم سلول سنگفرشی که در سلول های ریز و صاف موجود در بافت مثانه آغاز می شود.

آدنوکارسینوم که در سلول های موجود در لایه مخاطی مثانه که موکوز آزاد می کنند، آغاز می شود.

از جمله عوامل موثر در بروز سرطان مثانه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بالا رفتن سن: سرطان مثانه عمدتا در افراد مسن اتفاق می افتد. در کل، حدود هفتاد درصد بیماران مبتلا به سرطان مثانه، بعد از 65 سالگی تشخیص داده می شوند.

• استعمال دخانیات: استعمال دخانیات مهم ترین ریسک فاکتور در بروز سرطان مثانه می باشد. کنار گذاشتن سیگار بیش از چهار سال می تواند احتمال ابتلا به این سرطان را کاهش دهد.

سرطان مثانه چگونه تشخیص داده می شود؟

سرطان مثانه می تواند در طول انجام معاینات بالینی روتین و یا با توجه به یک سری علائم خاص تشخیص داده شود. علائمی از قبیل:

• مشاهده خون در ادرار (هماتوری): که معمولا با درد همراه نمی باشد و هشتاد و پنج درصد بیماران مبتلا به سرطان مثانه این مورد را تجربه می کنند.
• مشکلات ادراری: افزایش تعداد دفعات دفع ادرار، نیاز فوی به دفع ادرار و یا احساس درد به هنگام ادرار

با این حال، این علائم مختص سرطان مثانه نیستند و ممکن است در برخی دیگر شرایطی که مرتبط با سرطان نیستند نیز مشاهده شوند، مانند: عفونت کلیه، سنگ های کلیه و یا بزرگی خوش خیم پروستات.

سرطان مثانه می تواند باعث مسدود شدن جریان ادرار از کلیه ها شود. تجمع ادرار در کلیه نیز منجر به اتساع کلیه و درد خواهد شد.

در کنار بررسی علائم گفته شده و معاینات بالینی ، پزشک از بیمار می خواهد تست های آزمایشگاهی را جهت بررسی شمارش گلبول های سفید و عملکرد کلیه ها انجام دهد.

تشخیص سرطان مثانه طی بررسی های زیر صورت می گیرد:

معاینات بالینی

معاینه فیزیکی، اطلاعاتی در خصوص علائم سرطان مثانه و دیگر مسائل مربوط به سلامتی را در اختیار قرار می دهد. پزشک به معاینه رکتوم و واژن در خانم ها می پردازد تا اندازه تومور مثانه تعیین و مشخص گردد که آیا سرطان به دیگر نواحی پخش شده است یا خیر.

سیستوسکوپی

سیستوسکوپی، نوعی معاینه مثانه می باشد. لوله نوری به همراه دوربین در قسمت انتهایی، وارد پیشابراه می شود تا مثانه و پیشابراه از نظر وجود تومور بررسی گردد. این روش در مطب پزشک و با استفاده از بی حسی موضعی و یا ژل انجام می شود.

با این حال، ممکن است که سیستوسکوپی همراه با معاینه لگنی، تحت بیهوشی عمومی لازم باشد.

پزشک، ابزار جراحی را داخل سیستوسکوپ قرار می دهد تا نمونه بافتی از تومور و یا دیگر نواحی مشکوک برداشته شود. این نمونه، بیوپسی نام دارد. گاهی اوقات، تمام تومور توسط سیستوسکوپ برداشته خواهد شد.

سیتولوژی ادرار

تست آزمایشگاهی که به منظور تشخیص وجود سلول های سرطانی در ادرار انجام می شود.

معاینه هیستوپاتولوژی

بررسی میکروسکوپی سلول های سرطانی بر روی بافتی که حین انجام سیستوسکوپی از تومور برداشته شده، انجام می شود. اطلاعات به دست آمده، به تشخیص سرطان مثانه، تعیین مشخصات تومور و هم چنین تعیین نوع سرطان مثانه کمک می کنند.

در صورتی که بعد از سیستوسکوپی، جراحی انجام شده باشد، بررسی هیستوپاتولوژی دیگری بر روی بافت تومور انجام خواهد شد. این کار برای تائید نتایج اولین بیوپسی بسیار مهم است و اطلاعات دقیق تری از سرطان و مرحله سرطان را در اختیار قرار می دهد.

بررسی رادیولوژی

اگر بررسی هیستوپاتولوژی، رشد تومور به سمت لایه های عمقی تر مثانه را نشان دهد، بررسی های رادیولوژی نیاز است تا مشخص شود که آیا تومور به بافت ها و یا گره های لنفاوی خارج مثانه متاستاز داده است یا خیر.

بررسی رادیولوژی، بخشی از روند تشخیص است و می تواند با استفاده از سی تی اسکن و یا MRI از شکم و لگن انجام شود.

اطلاعات مرتبط با سرطان

مرحله سرطان

پزشکان با استفاده از مرحله سرطان، میزان پیشرفت سرطان و پیش آگهی بیمار را تعیین می کنند.  سیستم مرحله گذاری TNM، سیستمی است که عمدتا مورد استفاده قرار می گیرد. ترکیبی از اندازه تومور و میزان تهاجم به بافت های مجاور (T)، درگیری گره های لنفاوی (N) و متاستاز و پخش شدن سرطان به دیگر ارگان های بدن (M) در مرحله بیماری مشخص می شوند.

تعیین مرحله جهت تصمیم گیری صحیح در خصوص درمان سرطان ضروری می باشد. هر چه مرحله سرطان پایین تر باشد، میزان بهبودی بیمار نیز بیشتر خواهد بود. مرحله سرطان زمانی تعیین می شود که بررسی های بالینی و معاینات هیستوپاتولوژی بیوپسی کامل شده باشد.

مرحله	تعریف	دسته بندی
0a مرحله	کارسینوم پاپیلوم غیر تهاجمی: تومور به داخلی ترین لایه سلول مخاط مثانه (اپی تلیوم) محدود می شود.	سرطان مثانه تهاجمی غیر عضلانی
0is مرحله	کارسینوم درجا که با عنوان تومور صاف نیز شناخته می شود: تومور درجه بالایی که به داخلی ترین لایه سلولی مخاط مثانه (اپی تلیوم) محدود می شود.	سرطان مثانه تهاجمی غیر عضلانی
مرحله I	تومور به بافت های همبندی عمقی تر مخاط مثانه حمله می کند.	سرطان مثانه تهاجمی غیر عضلانی
مرحله II	تومور به عضله مثانه حمله می کند. مرحله II به دو دسته تقسیم می شود: T2a: تومور به نیمه داخلی عضله مثانه حمله می کند. T2b: تومور به نیمه خارجی عضله مثانه حمله می کند.	سرطان مثانه تهاجمی عضلانی
مرحله III	تومور به بافت اطراف مثانه حمله می کند. مرحله III به سه دسته تقسیم می شود: T3a: تهاجم میکروسکوپی T3b: تهاجم ماکروسکوپی T4a: تهاجم ارگان های اطراف مثانه: پروستات در مردان، رحم و واژن در خانم ها	سرطان مثانه تهاجمی عضلانی
مرحله IV	تومور به دیواره لگنی و یا دیواره شکمی حمله می کند و یا ممکن است به گره های لنفاوی و یا ارگان های دورتر از مثانه متاستاز بدهد.	بیماری پیشرفته و متاستاتیک

نتایج بیوپسی

بافت گرفته شده از تومور، در آزمایشگاه و توسط پاتولوژیست بررسی می شود. این بررسی هیستوپاتولوژی نام دارد. اگر جراحی بعد از سیستوسکوپی انجام شود، بررسی هیستوپاتولوژی شامل بررسی تومور و گره های لنفاوی برداشته شده بعد از جراحی، خواهد بود.

این بررسی جهت تائید نتایج اولیه بسیار مهم است و اطلاعات بسیار خوبی از مرحله سرطان را در اختیار پزشک قرار می دهد. نتایج بررسی بیوپسی به شرح زیر می باشد:

نوع هیستولوژی

منظور نوع سلول هایی است که تومور را تشکیل داده اند. حدود نود درصد سرطان های مثانه از نوع کارسینوم سلول های ترانزیشنال هستند که سرطان از اپی تلیوم ترانزیشنال آغاز می شود. اپی اتلیوم ترانزیشنال، متشکل از چندین لایه سلول است که می تواند باعث تغییر فرم مثانه شود.

ده درصد باقی مانده، سرطان از نوع کارسینوم سلول های سنگفرشی است.

درجه یا گرید

درجه سرطان ، میزان تمایز سلول های سرطانی از سلول های سالمی که در مخاط مثانه یافت می شوند را نشان می دهد و همچنین مشخصات غیر طبیعی، میزان تکثیر سلول ها و هم چنین میزان تهاجمی بودن آن ها نشان خواهد داد.

چهار مرحله سرطان مثانه عبارت است از:

• پاپیلوما: تومور متشکل از سلول های غیر بدخیم
• نئوپلاسم یوروتلیال بااحتمال تبدیل به بدخیمی پایین: توموری متشکل از سلول های غیر بدخیم که با لایه ضخیمی از اپی تلیوم ترانزیشنال پوشیده شده اند.
• کارسینوم یوروتلیال درجه پایین: تومور بدخیمی که روند رشد آهسته ای دارد و بعید به نظر می رسد که پخش شود.
• کارسینوم یوروتلیال درجه بالا: تومور بدخیمی که روند رشد سریعی دارد و احتمالا پخش شدن آن بیشتر است.

درمان سرطان مثانه

درمان سرطان مثانه، ترکیبی از روش ها مختلف شامل موارد زیر می باشد:

• درمان های موضعی مانند: جراحی، رادیوتراپی، شیمی درمانی موضعی و ایمونوتراپی موضعی
• درمان سیستمیک :بر روی سلول های سرطانی در کل بدن و با استفاده از شیمی درمانی سیستمیک عمل می کند

درمان  با توجه به مرحله سرطان، مشخصات تومور و خطرات احتمالی برای بیمار در نظر گرفته  می شود.

طرح درمان برای سرطان مثانه غیر تهاجمی (مرحله 0، مرحله 0is، مرحله I)

تومور در این مراحل به لایه سطحی دیواره مثانه محدود می شود و تهاجمی به عضله مثانه نخواهد داشت. هدف اصلی درمان، برداشت تومور با جراحی  یا  سیستوسکوپی می باشد. با این حال، درمان موضعی دیگری نیز توصیه می شود تا احتمال بازگشت مجدد و یا پیشرفت تومور به حداقل برسد.

نوع درمان ادجوانت (بعد از درمان موضعی )بسته به خطر پیشرفت و بازگشت مجدد در نظر گرفته می شود. برای هر بیمار با سرطان در مرحله 0a و یا I، از سیستم نمره دهی با توجه به مشخصات تومور محاسبه خواهد شد.

سیستوسکوپی و برداشت تومور مثانه از طریق مجاری ادراری

بعد از سیستوسکوپی اولیه، تمامی بیماران تحت عمل برداشت تومور مثانه از طریق مجاری ادراری قرار می گیرند.و اغلب،سعی می شود کل تومور برداشته  شود . با این حال، توصیه می شود درمان دیگری (درمان ادجوانت) به وسیله داروهایی که مستقیما به داخل مثانه اعمال می شوند،نیز انجام شود.

نوع درمان اضافی بسته به احتمال میزان پیشرفت و یا بازگشت مجدد تومور در نظر گرفته می شود، اما به میزان تحمل عوارض درمان توسط بیمار نیز باید اهمیت داده شود.

در بیماران انتخابی با ریسک بالای بازگشت مجدد  تومور، بررسی مجدد مثانه از راه مجاری ادراری قبل و یا بعد از درمان داخل مثانه ای انجام می شود تا هر گونه باقی مانده تومور تشخیص داده شود و اطلاعات دقیقی از مرحله بیماری در اختیار قرار بگیرد.

شیمی درمانی یا ایمونوتراپی داخل مثانه ای

به منظور کاهش احتمال پیشرفت و یا بازگشت مجدد سرطان، تمامی بیمارانی که برداشت تومور مثانه از راه مجاری ادراری داشته اند، بلافاصله بعد از جراحی تحت شیمی درمانی داخل مثانه ای قرار می گیرند. در بیشتر موارد، میتومایسین C دارویی است که استفاده می گردد، اما از اپی روبیسین و یا دوکسوروبیسین نیز استفاده خواهد شد. (البته این روش به صورت روتین در ایران صورت نمی گیرد)

برای بیمارانی که احتمال پیشرفت و یا بازگشت سرطان پایین است، تنها یک درمان کامل داخل مثانه ای در نظر گرفته می شود. برای بیماران با احتمال متوسط و بالای بازگشت و پیشرفت سرطان، بعد از اولین درمان داخل مثانه ای دفعات بیشتر شیمی درمانی و یا ایمونوتراپی داخل مثانه ای انجام خواهد شد.

شیمی درمانی به مدت یک سال و ایمونوتراپی دست کم به مدت یک سال ادامه می یابد.

ایمونوتراپی داخل مثانه ای با واکسن سل

برای بیمارانی که در معرض بالای ابتلا ژيشرفت به سمت مراحل بالاتر سرطان مثانه هستند، درمان داخل مثانه ای با واکسن سل (واکسنی که به منظور محافظت در برابر توبرکلوزیس مورد استفاده قرار می گیرد) در نظر گرفته می شود. مکانیسم عمل این روش درمانی به طور دقیق مشخص نیست.

واکسن سل باعث تحریک واکنش های ایمنی و نابودی سلول های سرطانی می شود. بنابراین، درمان با واکسن سل به عنوان ایمونوتراپی در نظر گرفته می شود. معمولا درمان اولیه شش هفته ای و بعد از آن، مصرف دارو به مدت حداقل یک سال و در برخی موارد دو سال، ادامه می یابد.

سیستکتومی

سیستکتومی برای بیماران با تومور در مرحله 0is و I که نسبت به درمان ادجوانت داخل مثانه ای پاسخ مناسب نداده اند در نظر گرفته می شود.

طرح درمان برای سرطان مثانه تهاجمی (مرحله II، مرحله III)

تومور در این مرحله به لایه عضلانی مثانه حمله می کند و یا از طریق دیواره مثانه به بافت اطراف مثانه می رسد. هدف از درمان، برداشت مثانه و هم چنین گره های لنفاوی در لگن و ارگان های اطراف و به روش جراحی می باشد.

قبل از جراحی، شیمی درمانی و با هدف کاهش اندازه تومور، از بین بردن متاستازهای کوچک احتمالی  و کاهش احتمال گسترش سلول های سرطانی به دیگر نواحی بدن حین جراحی می باشد.

سیستکتومی رادیکال

درمان استاندارد برای سرطان مثانه تهاجمی شامل سیستکتومی رادیکال می باشد. در آقایان این روش با برداشت کامل مثانه همراه با پیشابراه، پروستات، کیسه منی، قسمت انتهایی میزنای و گره های لنفاوی لگن انجام می شود.

در خانم ها، این روش شامل برداشت کامل مثانه، تومورهای قابل مشاهده و قابل برداشت، پیشابراه، قسمت انتهایی میزنای، واژن، رحم و گره های لنفاوی لگن می باشد.

سیستکتومی رادیکال منجر به از دست دادن عملکرد مثانه که محل ذخیره ادرار می باشد، می شود. جراح، میزنای را به خروجی جدیدی متصل می کند تا امکان تخلیه ادرار فراهم گردد. جراحی که با عنوان تغییر مسیر ادراری شناخته می شود.

مسیر جدید می تواند به پیشابراه، پوست شکم و یا آخرین قسمت روده بزرگ متصل شود. این انتخاب با توجه به عواملی از قبیل مرحله تومور، ساختارهایی که بعد از سیستکتومی رادیکال حفظ می شوند، شرایط پزشکی بیمار و اولویت های بیمار در نظر گرفته می شود.

علاوه بر این، سیستکتومی رادیکال، می تواند شامل برداشت برخی ارگان های تناسلی نیز باشد که می تواند منجر به بروز اختلالات جنسی و یا از دست دادن عملکرد جنسی و تناسلی شود.

شیمی درمانی

توصیه می شود برای بیماران در مرحله T2 و یا T3  شیمی درمانی ترکیبی نئوادجوانت و در نظر گرفته شود. این بدین معناست که ترکیبی از داروهای شیمی درمانی قبل از سیستکتومی و یا رادیوتراپی به بیمار داده می شود.

هدف از درمان نئوادجوانت، از بین بردن متاستازهای کوچک، کاهش اندازه تومور و کاهش احتمال پخش شدن سرطان در طول جراحی می باشد.

رادیوتراپی

رادیوتراپی به تنهایی برای بیمارانی که به دلایل پزشکی نمی توانند تحت جراحی سیستکتومی رادیکال قرار بگیرند، مناسب می باشد.

رادیوتراپی می تواند به عنوان بخشی از درمان ترکیبی و زمانی که هدف از درمان، حفظ مثانه می باشد، در نظر گرفته شود.

درمان حفظ ارگان

درمان حفظ ارگان، درمانی است که در آن مثانه حفظ می شود. این روش برای بیمارانی است که نمی خواهند تحت سیستکتومی رادیکال قرار بگیرند و یا از لحاظ پزشکی آمادگی لازم برای جراحی را ندارند. این درمان می تواند شامل موارد زیر باشد: برداشت تومور مثانه از راه مجاری ادراری، به همراه رادیوتراپی و یا شیمی درمانی و یا هر دو با هم می باشد.

این روش، روش سه مدالیته ترکیبی نامیده می شود که روش ارجح است.

درمان حفظ ارگان در بیماران انتخابی با سرطان مثانه اولیه با دیگر معیارهای پزشکی، بررسی می شود.

درمان حفظ ارگان نیازمند بررسی طولانی مدت توسط سیستوسکوپی و سیتولوژی ادراری بعد از اتمام درمان می باشد تا پاسخ به درمان و هم چنین احتمال بازگشت مجدد بیماری مشخص گردد. در صورت ادامه دار بودن و یا بازگشت بیماری، سیستکتومی توصیه خواهد شد.

طرح درمان برای سرطان پیشرفته و یا متاستاتیک (مرحله IV)

تومور در این مرحله به اندازه کافی رشد کرده و به دیواره مثانه، شکم و یا  ارگان های دورتر رسیده است. از آن جایی که به لحاظ پزشکی برداشت کامل تومور به روش جراحی غیر ممکن است، هدف اولیه از درمان، هدف قرار دادن سلول های سرطانی با استفاده از شیمی درمانی از طریق رگ های خونی می باشد.

شیمی درمانی

درمان استاندارد شامل داروهای سیپلاتین به همراه جمسیتابین و یا متوترکسات می باشد. بیمارانی که میزان پیشرفت سرطان شان محدود است و یا آن دسته از بیمارانی که از لحاظ پزشکی سالم هستند، می توانند دوز بالای دارو به همراه فاکتور محرک کلونی- گرانولوسیت را که باعث افزایش میزان تحمل به شیمی درمانی می شوند، دریافت کنند.

تقریبا نیمی از بیماران به دلایل مشکلات پزشکی، عملکرد ضعیف کلیه ها و یا ابتلا به دیگر بیماری ها قادر به تحمل داروی سیپلاتین نخواهند بود. برای این بیماران درمان با داروی کربوپلاتین و جمسیتابین به همراه متوترکسات، کربوپلاتین و وین بلاستین (M-CAVI) و یا تكسان و جمسیتابین به تنهایی در نظر گرفته می شود. CarboGem، درمان ارجح در این موارد می باشد. (M-CAVI) می تواند عوارض جانبی بیشتری را نسبت به CarboGem به همراه داشته باشد.

پزشک وضعیت تحمل بیمار بعد از هر سیکل شیمی درمانی را مورد بررسی قرار می دهد و بعد از دو تا سه جلسه درمان، میزان پاسخ به درمان را توسط روش های تصویر برداری ارزیابی خواهد کرد.

جراحی و رادیوتراپی بعد از شیمی درمانی سیستمیک

شیمی درمانی سیستمیک بعد از سیستکتومی و یا رادیوتراپی برای بیماران با بیماری پیشرفته موضعی در نظر گرفته خواهد شد.

رادیوتراپی

رادیوتراپی به تسکین درد و خونریزی در بیماران کمک می کند.

درمان عود بیماری

وینفلونین به همراه شیمی درمانی پلاتینیوم برای سرطان متاستاتیک، بهترین مراقبت براي عودسرطان مي باشد. وینفلونین، به عنوان خط دوم شیمی درمانی زمانی در نظر گرفته  می شود که پیشرفت بیماری دوازده ماه بعد از اولین درمان حاصل شده باشد. در چنین مواردی، شيمي درماني بر پایه تكسان و یا شرکت در کار آزمایی بالینی را نيز برای بیمار ميتوا در نظر گرفت. در صورت پیشرفت بیماری دوازده ماه بعد از اولین درمان،درمان مجدد شیمی درمانی برپایه پلاتینیوم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

درمان عوارض ناشی از بیماری

انسداد جریان ادرار

سرطان مثانه می تواند باعث انسداد جریان ادرار و تجمع ادرار در کلیه ها شود که در نهایت منجر به بروز درد و مختل شدن عملکرد کلیه ها خواهد شد. در صورتی که امکان انجام سیستکتومی به دلیل پیشرفت بیماری و یا به این دلیل که بیمار به لحاظ پزشکی نمی تواند تحت این روش قرار بگیرد، نباشد، نیاز است که جریان ادرار از مثانه به قسمت خارج تغییر پیدا کند.

این روش می تواند به صورت جراحی و با اتصال کلیه و یا پیشابراه به پوست شکم انجام شود که به ترتیب، نفروستومی و اورتروستومی نام دارد. ادرار در یک کیسه پلاستیکی متصل به پوست جمع آوری می شود.

رادیوتراپی

عوارض جانبی رادیوتراپی می تواند در ارگان هایی که مستقیما هدف درمان قرار می گیرند و یا ارگان های سالمی که نزدیک مثانه واقع شده اند و اشعه ایکس به آن ها تابیده می شود، اتفاق بیفتد. تکنیک های رادیوتراپی برای سرطان مثانه، کاملا ایمن هستند و منجر به بروز عوارض در کمتر از پنج درصد بیماران می  شوند.

تاثیر بر روی سیستم ادراری می تواند شامل درد هنگام ادرار، نیاز فوری به دفع ادرار، مشاهده خون در ادرار، انسداد جریان ادرار و یا زخم در مخاط داخلی مثانه باشد.

تاثیر رادیوتراپی بر روی روده کوچک شامل: احساس ناراحتی، اسهال، ترشح خونی و موکوزی و یا در موارد نادر، سوراخ شدن روده می باشد.

در خانم ها،تنگ شدن واژن یکی از عوارض رادیوتراپی در ناحیه لگنی است که بعدها ظاهر می شود. استراتژی هایی در خصوص پیشگیری و یا به حداقل رسیدن این قبیل واکنش ها از سوی  پزشک ارائه خواهد شد.

درمان القای داخل مثانه ای

التهاب مثانه که سیستیت نام دارد، عارضه جانبی اصلی القای داخل مثانه ای می باشد. عفونت، شدیدترین عارضه ای است که زمانی ظاهر می شود که باسیل از طریق دیواره مثانه به خون می رسد. در نتیجه، این درمان برای بیمارانی که عملکرد سیستم ایمنی شان کاهش یافته است، مناسب نمی باشد. در کل، عوارض جانبی درمان داخل مثانه ای با واکسن سل، قابل کنترل می باشد.

القای داخل مثانه ای شیمی درمانی مانند میتومایسین C می تواند با عوارض جانبی مانند سیستیت، آلرژی و یا یا واکنش های پوستی همراه باشد.

شیمی درمانی

عوارض جانبی شیمی درمانی عادی بوده و امروزه به خوبی کنترل می شوند. عوارض جانبی با توجه به دارویی تزریق می شود، دوز و فاکتورهای خاص هر بیمار ظاهر خواهد شد. در صورتی که بیمار از سایر مشکلات سلامتی در گذشته رنج ببرد، یک سری اقدامات و یا تغییر در درمان باید ایجاد شود. زمانی که شیمی درمانی به صورت سیستمیک (از راه رگ) انجام شود، عوارض بیشتری را نسبت به شیمی درمانی موضعی (تزریق مستقیم به مثانه) به همراه خواهد داشت.

در اين قسمت، به بررسی عوارض جانبی با یک یا چند داروی شیمی درمانی مورد استفاده در سرطان مثانه می پردازیم. شایع ترین عوارض جانبی عبارتند از:

• ریزش مو و یا نازک شدن مو
• افت شمارش گلبول های خونی که می تواند منجر به آنمی، خونریزی، کبودی و عفونت شود
• خستگی
• احساس مریضی و کسلی

دیگر عوارضی که در پی مصرف داروهای شیمی درمانی ظاهر می شوند، عبارتند از:

• خشک و زخم شدن دهان
• تغییر حس چشایی
• اسهال
• آبریزش از چشم ها
• حساسیت به نور خورشید
• آسیب های کلیوی
• کاهش شنوایی
• آسیب به جنین در رحم
• کاهش توان باروری
• اختلال در سیکل قاعدگی خانم ها که می تواند موقتی باشد

عوارضی که گاها ظاهر می شوند، عبارتند از:

• آسیب های عملکردی کبد
• آسیب به ماهیچه قلب
• بی حس شدن انگشت ها (نوروپاتی پریفرال)
• یبوست
• تاری دید
• راش های پوستی
• سرفه و تنگی نفس
• تغییرات کبدی
• تغییر در رنگ پوست و ناخن
• واکنش های آلرژیک
• التهاب اطراف ناحیه تزریق
• تب و لرز

بر خی عوارض جانبی نادر عبارتند از:

• افسردگی
• چشم درد
• سردرد
• افزایش ضربان قلب
• سرگیجه
• بالا رفتن فشار خون

در پایان لازم به ذکر است که برخی داروهای شیمی درمانی وارد شیر مادر شده و اگر به نوزاد برسند، مضر خواهند بود.

بعد از درمان چه اتفاقی می افتد؟

غیر طبیعی نیست که بیماران سرطانی بعد از اتمام درمان، با علائم مرتبط با درمان روبرو شوند.

• بیماران با اضطراب، مشکلات خواب و یا افسردگی روبرو می شوند و به حمایت روانی بیشتری نیاز خواهند داشت.
• در طول درمان و بعد از آن و به دلیل کاهش اشتها، تهوع و احساس کسالت، مشکلات تغذیه ای در بیماران دیده خواهد شد.
• مشکلات تمرکز و حافظه می تواند بعد از شیمی درمانی سیستمیک (زمانی که داروها به صورت خوراکی و یا تزریقی به بیمار داده می شود) ظاهر گردد

پیگیری با پزشک

بعد از اتمام درمان، پیگیری با اهداف زیر توسط پزشک صورت خواهد گرفت:

• تشخیص و پیشگیری از بروز عوارض شدید درمان
• تشخیص عود و بازگشت بیماری و درمان مناسب
• ارائه اطلاعات پزشکی، حمایت های روانی و ارجاع به متخصص به منظور بازگشت سریع تر بیمار به زندگی عادی

پروتکل های پیگیری و فالوآپ شامل مراجعه منظم و به موقع به پزشک می باشد. این پروتکل ها با توجه به درجه و مرحله سرطان مثانه که درمان شده است و هم چنین نوع درمان، در نظر گرفته خواهد شد. در کل، معاینات بعد از درمان شامل بررسی های زیر می باشد:

• شرایط فیزیکی و علائم مرتبط با سرطان مثانه از معاینه قبلی
• سیستوسکوپی به منظور تشخیص عود بیماری و انجام بیوپسی
• تصویربرداری از سیستم ادراری فوقانی
• سیتولوژی ادراری: بررسی های آزمایشگاهی بر روی ادرار به منظور بررسی وجود سلول های سرطانی
• بررسی های آزمایشگاهی: شیمی خون و عملکرد کلیه
• تکرار بررسی های رادیولوژی: در مواردی که بررسی های اولیه، یافته های غیر طبیعی را نشان داده باشد

پروتکل کلی و پذیرفته شده ای برای پیگیری بعد از درمان وجود ندارد. اما توصیه های کلی به شرح زیر می باشد:

• در سرطان مثانه بدون تهاجم عضلانی، سیستوسکوپی و سیتولوژی ادرار هر سه تا شش ماه یک بار طی دو سال اول و با توجه به احتمال بازگشت مجدد سرطان، هر شش تا دوزاده ماه یک بار
• بعد از درمان قطعی سرطان مثانه با تهاجم عضلانی كه تحت سيستكتومي راديكال قرار گرفته اند، سیستوسکوپی ، سیتولوژی ادرار، عملکرد کبد و تست عملکرد کلیه باید هر سه تا شش ماه یک بار به مدت دو سال انجام شود. تصویربرداری قفسه سینه، سیستم ادراری فوقانی، شکم و لگن باید هر سه تا شش ماه یک بار تا دو سال و با توجه به احتمال بازگشت سرطان انجام شود.
• برای بیماران مبتلا به سرطان مثانه با تهاجم عضلانی كه مثانه در انها حفظ شده ، نیاز به بررسی عوارض درمان بعد از شیمی درمانی و رادیوتراپی می باشد. بعد از اتمام درمان، همان برنامه فالوآپ برای بیماران با سیستکتومی رادیکال در نظر گرفته می شود.

با این حال، سیستوسکوپی و سیتولوژی ادرار به همراه بیوپسی رندوم هر سه تا شش ماه به مدت دو سال نیاز می باشد. در طول پیگیری های بعد از درمان، عوارض درمان و احتمال بازگشت تومور ثانویه نيز باید مورد بررسی قرار بگیرد.

Source: https://www.verywellmind.com/the-best-way-to-switch-tasks-to-avoid-burnout-5095637